LONDRA – Nigel Farage için bu kasvetli derecede tanıdık bir hikâye.
Direnişçi siyasi partisi Reform UK için kampanya yürüten aktivistler, geçen hafta Farage’ın Perşembe günkü İngiltere seçimlerinde ele geçirmeyi umduğu koltukta ırkçı ve homofobik yorumlar yaparken filme alındı. Tehlikeyi sezen Farage, anketör Andrew Parker ve diğerlerinin görüşlerini hızla “reddetti”.
Ama bu buzdağının sadece görünen kısmıydı. Reform adaylarının saldırgan görüşler ifade ettiğine dair çok sayıda haberin ortasında parti, şu ana kadar ırkçılıkla suçlanan üç kişiye verdiği desteği geri çekti. Aslında The Spectator, Britanya’nın II. Dünya Savaşı’nda Hitler’e karşı savaşma kararını eleştirmekten Covid-19 ve 11 Eylül terör saldırılarıyla ilgili komplo teorilerini paylaşmaya kadar çeşitli kamuoyu açıklamalarıyla tartışmalara yol açan 18 Reform milletvekili adayı listeliyor.
Ancak Farage, kendi saflarındaki açık ırkçılıktan uzaklaşmaya çalışan tek milliyetçi lider değil. Fransa’nın aşırı sağcı Ulusal Mitingi, seçmenlerin beğenisini artırmak için bir “şeytandan arındırma” süreci yürütüyor; Almanya için Alternatif (AfD), Nazi savunucusu yorumların ardından lider adayını partiden ihraç etti; İtalya’nın Giorgia Meloni başbakanlığını parti üyeleri arasındaki Mussolini nostaljisinden uzaklaşarak geçirdi.
Şekil 2: Nigel Farage’ın isyancı siyasi partisi Reform UK için kampanya yürüten aktivistler, geçen hafta ırkçı ve homofobik yorumlar yaparken filme alındı. | Justin Tallis/AFP, Getty Images aracılığıyla
Farage ise daha önceden bu noktada bulundu.
UKIP[1] (Reform’un selefi partisi), kendi tabanının üyeleri tarafından paylaşılan ırkçı açıklamalar veya aşırılıkçı fikirler nedeniyle rutin olarak incelemelerle karşı karşıya kalıyordu. 2015 yılında Times, UKIP’in düzinelerce ırkçı, homofob ve şiddet suçlusunun müstakbel milletvekili ve meclis üyesi olarak görev yapmasına bilerek izin verdiğini bildirdi.
Farage, daha önce aşırı sağcı Britanya Ulusal Partisi’ne oy vermiş olabilecek bazı aktivistlerin “bizim yönümüze yöneleceğini” kabul etti. Partisinin tuhaf adayları elemedeki başarısızlığından özel bir inceleme firmasını sorumlu tuttu.
Ancak olumsuz hikâyeler, Reform’un seçim kampanyasındaki değerli oksijeni emdi ve Farage’ın çekmeyi umduğu milyonlarca sıradan seçmen açısından pek de hoş karşılanmıyor.
Manchester Üniversitesi’nde siyaset profesörü Maria Sobolewska, göçmen karşıtı görüşlere sahip İngiliz seçmenler için bile açık ırksal önyargılara karşı “güçlü bir sosyal normun var olduğu” konusunda uyardı.
“[Reform’un] destekçilerinin büyük çoğunluğu bununla ilişkilendirilmek istemeyecek” diye ekledi.
Gerçekten de Reform’un kendi seçim adaylarından biri o kadar güçlü hissetti ki, parti saflarında “önemli bir ahlaki sorun” olduğundan şikâyet ederek Cumartesi günü Muhafazakârlara geçti.
Oldukça Avrupalı bir sorun
Farage, operasyonunu kontrol altında tutmaya çalışırken parti üyeleri tarafından raydan çıkan Avrupa’daki tek sağcı lider değil.
Pazar günkü parlamento seçimlerinin ilk turunda çarpıcı bir başarı elde eden Fransa Ulusal Ralli, yıllardır benzer sorunlarla karşı karşıyaydı.
Partinin saygın bir yüz sergilemek için elinden geleni yapmasına rağmen Ulusal Mitingin destekçileri ve adayları düzenli olarak ırkçı yorumlara maruz kalıyor; muhalifler de Fransız seçmenlere bunu hemen hatırlatıyor. Geçen hafta televizyonda yayınlanan bir tartışma sırasında Fransa Başbakanı Gabriel Attal, en tartışmalı adaylardan bazılarının ismini verdi ve Ulusal Miting’e katılan 100 kişinin ırkçı veya Yahudi karşıtı açıklamalarda bulunduğunu iddia etti.
Bunların arasında, göçebelerle yaşadığı bir anlaşmazlık sırasında “Hitler’in onları yeterince öldürmediğinden” şikâyet eden aday Gilles Bourdouleix de vardı. Fransa’nın yüksek mahkemesi, bu açıklamalar kamuya açıklanmadığı için onu mahkûm etmedi.
Başka bir vakada, Ulusal Ralli, Joseph Martin’in 2018’de “gazın Holokost kurbanlarının hakkını verdiğini” tweetlediğinin ortaya çıkmasının ardından adaylığını geri çekti. Parti daha sonra tweetinin yanlış anlaşıldığını iddia ederek onu kayıtlarında tutmaya karar verdi.
Almanya’da aşırı sağ AfD partisi, Fransız lider Marine Le Pen’in “şeytanlıktan arındırılması” gibi bir girişimde bulunmadı; yani Ulusal Mitingini daha az aşırı gösterme çabası. Aksine, AfD son yıllarda daha açık bir şekilde radikalleşti.
Bu, en tartışmalı şeylerden bazılarını söyleyenin veya yapanın neden sadece AfD’li sıradan üyeler değil de parti liderleri olduğunu açıklamaya yardımcı oluyor.
Şekil 3: Maximilian Krah, İtalyan La Repubblica’ya “SS üniforması giyen birinin otomatik olarak suçlu olduğunu asla söylemeyeceğini” söyledi. | Getty Images aracılığıyla Jens Schlueter/AFP
Bunun başlıca örneği, geçen ay Avrupa seçimlerinde partinin en iyi adayı olan Maximilian Krah’tır. Krah, İtalya’dan La Repubblica’ya “SS üniforması giyen birinin otomatik olarak suçlu olduğunu asla söylemeyeceğini” söyledi ve bu, sonunda Krah’ın Avrupa Parlamentosu’ndaki AfD delegasyonundan atılmasına yol açan bir sert cevaba yol açtı.
Mayıs ayında, partinin anketlerde önde gittiği Almanya’nın doğusundaki Thüringen eyaletinde AfD’nin lideri Björn Höcke, bir mitingi yasaklanmış bir Nazi sloganıyla bitirdiği için 13.000 Euro para cezasına çarptırıldı: “Her şey Almanya için!”
Bu, Hitler’in SA fırtına birliklerinin hançerlerinin bıçaklarına kazınmış bir sloganıydı. Höcke bunu bilmediğini iddia etti ancak eleştirmenler onun siyasete girmeden önce tarih öğretmeni olduğuna dikkat çekti. Höcke, yasaklı SA sloganını daha sonraki bir olayda kullandığı için bu hafta tekrar para cezasına çarptırıldı.
İtalya’da Başbakan Giorgia Meloni, 2022’de seçilmesinden bu yana kendisini modern, ılımlı bir muhafazakâr olarak sunmaya çalışıyor.
Ancak sağcı İtalya’nın Kardeşleri’nin kökleri, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra eski faşistler tarafından kurulan partiye dayanıyor ve partisinin üyeleri, Mussolini dönemine dair nostaljiyi defalarca dile getirirken yakalanıyor, bu da onun ılımlı destekçileri arasında utanç ve sinire neden oluyor.
Partinin gençlik kanadı Ulusal Gençlik’in liderleri, Yahudi karşıtı yorumlarda bulunurken ve faşist, Nazi ve ırkçı olmakla övünürken filme alındıktan sonra geçen hafta istifa etmişti. Meloni sonunda yorumları kınadı ancak aynı zamanda hikâyenin arkasındaki araştırmacı gazetecilere de saldırdı.
Şekil 4: İtalya’da Başbakan Giorgia Meloni, 2022’de seçilmesinden bu yana kendisini modern, ılımlı bir muhafazakâr olarak sunmaya çalışıyor. | Getty Images aracılığıyla Tiziana Fabi/AFP
Partisi, futbol holiganlığı dünyasıyla olan bağlantıları nedeniyle de eleştirilere maruz kaldı. Geçen ayın başlarında bir bakanlık sözcüsü, Roma yeraltı dünyasının kötü şöhretli bir üyesiyle ve Lazio Ultras’ın lideriyle paylaştığı antisemitik mesajların yayınlanmasının ardından istifa etti.
Daha az açık olan ise bu partilerin üyelik unsurlarıyla mücadelelerinin seçim şanslarını ne ölçüde etkilediğidir.
Meloni 2022’de iktidara seçildi ve o zamandan beri popülaritesi arttı. Fransa’da Pazar günkü seçim sonuçları, milyonlarca Fransız seçmenin Ulusal Mitingin temsilcileri arasındaki aşırılıklardan etkilenmediğini doğruladı.
Birleşik Krallık’ta Farage’ın seçim maliyetinin (ya da başka bir durumun) ne kadar olacağı henüz bilinmiyor.
Pek çok kişi, UKIP’in kenar adaylarla geçmişteki ilişkisinin sonuçta onun daha geniş desteğine bir tavan oluşturduğuna inanıyor. Sobolewska, UKIP’nin öfkesinin çoğunu AB’ye odaklamış olmasına rağmen, “Reformun göçmen karşıtı bir platform üzerinde durduğu ve doğrudan göçmen karşıtı duygulara yöneldiği” göz önüne alındığında, sorunun Reform Birleşik Krallık için daha da kötü olabileceğini savunuyor.
Ve Farage 4 Temmuz’da önemli seçim ilerlemeleri sağlasa bile, partisi etrafındaki tartışmalar onun seçim sonrası Muhafazakârlarla uzlaşma şansını etkileyebilir; çoğu kişi bunu “sağları birleştirme” yönündeki taban baskısı göz önüne alındığında bir olasılık olarak görüyor.
Birleşik Krallık Parlamentosu Anketi
Şekil 5: Avrupa’nın dört bir yanından daha fazla anket verisi için POLITICO Anketlerin Anketi’ni ziyaret edin.
Tory’yi destekleyen web sitesi ConservativeHome’un editörü Henry Hill’in bu hafta yazdığı gibi Reform’un kampanyası “kendisini ve liderini o kadar zehirledi ki, kendisi ile Muhafazakârlar arasındaki güvenlik kordonu artık birkaç hafta öncesine göre çok daha güçlü.” Kısacası, ana akım Tory’lerin çoğu ertelenebilir.
Reform adayları sahada, daha sevimsiz yatak arkadaşlarının kendilerine zarar vermediğinde ısrar ediyorlar.
Aldershot’taki adayları Trevor Lloyd-Jones, “Kimse kapı eşiğinde bundan gerçekten bahsetmiyor” dedi. “Konuştuğum seçmenler sadece yaşam pahalılığı, NHS ve göçmenlik konusunda endişeli.”
Öyle olsa bile Farage, partisinin Birleşik Krallık çapında aday toplama hızı göz önüne alındığında bu sorunların ortaya çıkmaya devam edebileceğini kendisi de kabul ediyor.
Bu, Reform’da hâlâ kimsenin gerçekten istemediği bir işin olduğu anlamına geliyor: seçime katılan tüm adayları incelemek. Açıkça konuşması için isminin gizli tutulmasına izin verilen bir parti yetkilisinin POLITICO’ya yüzünü buruşturarak söylediği gibi: “Tanrıya şükür buna yakın değilim.”
[1] UK Independence Party (Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi)
[2] Güvenlik kordonu
Orjinal Makale: Nigel Farage battles the hard right’s fatal flaw
Photo: Even for British voters who hold anti-immigrant views, “there is a strong social norm” against overt racial prejudice. | Hollie Adams/Getty Images
