Dünya Sağlık Örgütü (DSO) tarafından 11 Mart tarihinde “pandemi” (küresel salgın) olarak ilan edilen korona virüs bugüne dek dünya genelinde 2,471,136 kişiye bulaştı. Son istatistiklere göre virüs nedeniyle toplam 169,006 kişi hayatını kaybetti.
Kaynak:
KORONAVİRÜS İLE İLGİLİ İLK GÖZLEMLER
Virüs ilk olarak Çin’in Hubey eyaletinin Vuhan kenti ile sınırlı bir epidemi olarak gündeme gelmişti. Çin Ulusal Sağlık Komisyonu nedeni bilinmeyen hastalığın araştırılması için bölgeye ekip göndermiş, 27 kişinin tedavi altında bulunduğunu, 7 kişinin ise durumunun kritik olduğunu duyurmuştu.
Hong Kong basınından Apple Daily gazetesinin iddiasına göre, hastalığın henüz isimlendirilmemiş olduğu bu dönemde, bazı sosyal medya kullanıcıları hastalığın SARS olduğu yönünde paylaşımlarda bulunmuş ve toplumu yanlış yönlendirdikleri gerekçesiyle Çin hükümeti tarafından haklarında soruşturma başlatılmıştı.
31 Aralık 2019 tarihinde, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Çin ofisi tarafından daha önce bilinmeyen bu virüs hakkındaki ilk rapor duyurulmuştu. Çinli yetkililer hastalığın Vuhan’da bulunan canlı hayvanların satıldığı pazar alanından yayıldığını öne sürmüş, detaylı inceleme ve temizlik için 1 Ocak 2020 tarihinde pazar alanı kapatılmıştı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 14 Ocak tarihinde Twitter üzerinden yaptığı açıklamaya göre hastalığın insandan insana bulaşmasının zor olduğu belirtilmişti.
ABD Pekin Büyükelçiliği tarafından vatandaşlarına seyahat uyarısında bulunmuş, Vuhan’a gidecek kişilerin hayvan pazarlarından uzak durmaları tavsiye edilmişti. Dünya Sağlık Örgütü ise herhangi bir seyahat uyarısında bulunmamıştı.
VİRÜS NASIL YAYILDI?
3 Ocak 2020 tarihinden itibaren Çin, Dünya Sağlık Örgütü’nü (WHO) ve Amerika Birleşik Devletleri’ni pnömoni (zatürre) salgını hakkında düzenli olarak bilgilendirmeye başlamıştı. 7 Ocak tarihinde ise virüsün doğrudan solunum yolunu etkileyen bir virüs olduğu resmen açıklandı.
Bilim insanlarının ortaya koyduğu güncel çalışmalara göre koronavirüsün diğer solunum hastalıklarına benzer şekilde, enfekte bir kişiden gelen tükürük veya vücut sıvıları yolu ile bulaş gösterdiği biliniyor. Bu nedenle, ülkeler arası seyahatler, spor müsabakaları ve kültürel etkinlikler gibi sebeplerle kalabalık grupların bir araya gelmesi ve yer değiştirme faaliyetleri virüsün diğer ülkelere de yayılmasına neden olduğu söylenilebilir.
Kısa bir süre sonra, Çin dışındaki ilk vaka açıklaması Tayland hükümeti tarafından yapıldı. Açıklamaya göre Vuhan’dan Tayland’a seyahat eden bir kadında yeni koronavirüs tespit edilmişti. Takip eden günlerde ilk olarak Japonya ve Güney Kore, sonrasında ise Amerika ve Avustralya da vaka bildiriminde bulunmaya başladı.
23 Ocak 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından düzenlenen toplantıda ise salgının uluslararası kamu sağlığı acil durumu ilan edilecek bir boyutta olmadığı belirtilmişti.
Şubat ayına gelindiğinde Çin dışında; Filipinler, Belçika, Fransa, Mısır, Güney Kore, İran, ABD ve İtalya ülkelerindeki vakaları bildirmeye başladılar. Mart ayında ise koronavirüsün 50’den fazla ülkede görüldüğü Dünya Sağlık Örgütü tarafından açıklandı.
11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü Genel Sekreteri Tedros Adhanom Ghebreyesus tarafından, 114 ülkede 118 bin vakanın görüldüğü ve 4 bin 291 kişinin koronavirüs nedeni ile hayatını kaybettiği açıklandı. Böylece Covid-19 pandemi (küresel salgın) olarak ilan edildi.
AVRUPA ÜLKELERİNİN KORONAVİRÜS TABLOSU
Çin’in Vuhan kentinde epidemi olarak başlayan salgın, John Hopkins Üniversitesi verilerine göre [1] 22 Nisan itibari ile dünya genelinde toplam 2,693,129 vaka ve virüs kaynaklı 179,725 ölüm bulunuyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkeleri ise salgının yeni merkez üssü durumunda.
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü https://who.sprinklr.com
İSPANYA
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre toplam 204,178 vaka sayısı ile İspanya, Avrupa ülkeleri arasında en fazla vaka sayısına sahip. John Hopkins Üniversitesi verilerine göre ise İspanya’daki toplam vaka sayısı 208,389 olmakla beraber aktif vaka sayısı 100,757 olarak gösteriliyor.
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü https://who.sprinklr.com
Koronavirüsün başlangıç noktası olarak gösterilen Çin’deki toplam vaka sayısı 82,788 olmasına karşın, İspanya toplam vaka sayısını ikiye katlayarak 208, 389’a ulaştı. Bugüne dek Çin’de 4,632 kişi koronavirüs nedeni ile hayatını kaybederken, bu sayı İspanya’da 21,717’yi buldu. [2]
İspanya’da vaka sayılarının bu denli fazla olmasının ardında yatan sebeplerin başında 19 Şubat tarihinde İtalya’nın Bergamo kentinde Atalanta ve Valencia arasında oynanan Şampiyonalar Ligi maçı gösteriliyor.
İspanya’nın Valencia takımını desteklemek için İtalya’ya giden 2,500 civarındaki taraftar 40.000 Atalanta taraftarının arasında bulunmuştu. İspanya’da kayda geçen ilk vakalar arasında çok sayıda Valencia oyuncusu, taraftarı ve spor muhabiri bulunuyordu. [3]
Vaka sayılarının artmasındaki diğer nedenler arasında ise ısınan havaların etkisi ile vatandaşların sosyal mesafe gözetmeksizin dışarı çıkması; kafeler ve barlarda bir araya gelmeleri olarak gösteriliyor.
Ayrıca, 9 Mart tarihinde İspanya Olağanüstü Sağlık Sorunları Sorumlusu Doktor Fernando Simon’un vaka sayısının az olacağı yönünde yapmış olduğu açıklama ve bu doğrultuda İspanya’nın önlemleri hayata geçirmekte geç kalmış olması da vaka sayısının yüksek olmasının nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.
İTALYA
Avrupa ülkeleri arasındaki koronavirüs sıralamasında, toplam 183,957 vaka ve 24,648 ölüm sayısı ile İtalya ikinci sırada bulunuyor.
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü (https://who.sprinklr.com
İtalya’da vaka sayılarının yüksek olmasının başlıca nedeni olarak koronavirüse karşı geç ve yetersiz önlem alınması, ülke nüfusunun oldukça yaşlı olması gösteriliyor.
Ayrıca İspanya örneğinde olduğu gibi Valencia-Atalanta futbol maçının ve sonrasında Atalanta taraftarlarının kutlama yapmış olmasının da vaka sayılarında artışa neden olduğu düşünülüyor.
FRANSA
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre 116,151 toplam vaka ve 20,796 ölüm sayısı ile Fransa, Avrupa ülkeleri arasında koronavirüs vakalarında 3. sırada bulunuyor.
Fransa’nın vaka sayısı yüksek ülkeler arasında olmasının başlıca nedeni olarak, virüs İtalya’yı etkisi altına almışken Fransız hükümetinin sokağa çıkma yasağı ilan etmemiş olması gösteriliyor. Yasak kararının geç alınma nedenleri arasında ise ilaç, sağlık cihazları, maske ve test kitlerinde yaşanılan eksiklik olduğu düşünülüyor.
ALMANYA
John Hopkins Üniversitesi verilerine göre, toplam vaka 148,925 ve 5,117 ölüm sayısı ile Almanya, Avrupa ülkeleri arasında koronavirüste dördüncü sırada bulunuyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre ise şu ana kadar Almanya’daki toplam vaka sayısı 145,694 olarak gösteriliyor.
Almanya federal sistem ile yönetilen bir Avrupa ülkesi olduğu için merkezi karar almakta zorlanıyor. Bu bağlamda eyaletlerin koronavirüs ile mücadele kapsamında uyguladığı tedbirlerin eyaletler arasında farklılık gösteriyor olması Almanya’nın vaka sayısında yüksek Avrupa ülkelerinden biri olmasının başlıca sebebi olarak gösteriliyor.
BİRLEŞİK KRALLIK
John Hopkins Üniversitesi verilerine göre Birleşik Krallık’ta toplam vaka 134,925 ve ölüm sayısı 18,100; Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre ise toplam vaka sayısı 129,048 olarak gösteriliyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johanson, pek çok ülkenin aksine sürü bağışıklığı uygulaması deneyeceklerini beyan etmişti. Bu kapsamda herhangi bir sokağa çıkma ya da sosyal mesafe önlemi uygulanmayacak, virüsün bulaştığı kişilerin bağışıklık göstermesi beklenilecekti. Fakat bu uygulama kısa zamanda İngiltere’de vaka ve ölüm sayılarının artmasına neden olduğu için İngiltere bu uygulamadan vazgeçmişti.
İngiltere’de vaka sayılarının artmasının diğer bir nedeni ise 10-13 Mart tarihlerinde gerçekleştirilen ünlü at yarışı festivali Cheltenham gösteriliyor. 3 günlük festival kapsamında toplam 250.000 izleyici bir araya gelmişti.
Nilfem BAYKAN | Haber | EUROPolitika Dergisi Dış Haberler Sorumlusu
Orijinal Photo:
https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/75968/eu-action-against-covid-19_en
Referanslar
https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52049994=
