23 Haziran 2016’da Brexit referandumu yapılmış çıkan sonuca göre %51.9 kabul ederken, %48,1 red kararı vermişti.
Geçtiğimiz günlerde, eski başbakan Blair, Andrew Neil’e İngiltere’nin “tam bir karmaşa” içerisinde olduğunu ve yeni bir referandum için “Parlamentoda herhangi bir Brexit kararı için çoğunluk olmadı.” söylemini savundu.
Tony Blair’in 17 Ocak 2019’da Andrew Neil ile yapmış olduğu röportajında, kendisini AB müzakerelerine “sokmadığını”, ancak başka bir referandumun İngiltere’nin çıkarları için olduğuna inandığını söyledi. Eski İngiltere Başbakanı, Andrew Neil’e Brexit’in “ülke için gerçekten kötü bir fikir” olduğunu söyledi. Bunun üzerine Andrew Neil, Tony Blair’e söylediği her sözün insanlar üzerinde etki bırakacağını ve gerçekten insanların ikinci bir referanduma hazır olup olmadıklarını sorgulattığını dile getirdi.
Eski Başbakan ise kendi fikirlerini her daim özgür bir şekilde dile getirdiğini ve ülkesinin geleceği hakkında kendisinin de endişeleri olduğunu vurguladı. Bazı insanlar eski bir başbakanın söylemlerinin vatansever olmadığını düşünüyorlardı.
Fakat Blair: “ Brexit’in ülke için kötü bir fikir olduğunu ve başka bir referandumun ülkenin çıkarları için olduğunu düşünüyorsanız, nasıl yurtsever olamayacağınızı düşünüyorsunuz? Bunu ifade etmek yurtsever olmamak değil! ” dedi. Blair, parlamentonun esasen kilitlendiğini ve hiçbir şekilde parlamentonun kendi bünyesinde bir çoğunluğa sahip olmadığına inandığını savundu.
Halkın ikinci bir referandum istemediğini, bir kere oy verdiklerini, hala neden beklediklerini ve harekete geçmediklerini anlayamadıklarını ifade eden Blair, gerçeğin, Brexit’in ülke adına kötü bir anlaşma olduğunu söyledi. Ancak kötü olmasının en temel sebebinin ise Avrupa ile gelecekte ki ilişkinin net olup olmayacağı yönünde olduğunu savundu hatta kabinenin dahi bir sonraki adımlarının ne olması gerektiği konusunda bölündüğünü öne sürdü.
Andrew Neil’in “Yine de ne olursa olsun ikinci bir referandum fikrini savunur musunuz?” sorusuna,
Blair’den “İnsanlara tekrar düşünmenin mantıksız olmadığını söylemek istiyoruz, bu yüzden evet, parlamentonun engellenmesi durumunda bunun anlaşma dışında tek seçenek olduğunu iddia ediyorum.” cevabı geldi.
Blair’in Avrupalı liderler ile arasındaki yakınlığa vurgu yapan Neil, Blair’in İngiltere hakkında ağır konuşmalar sergilediğini de belirtti. Avrupalı devletlere cömert olmamaları gerektiğini ve sert bir anlaşma yapmaları gerektiği ile bu sayede İngilizlerin bu kötü anlaşma maddelerini kabul etmek istemeyeceklerinden dolayı ikinci bir referandumla bütün bu problemleri tersine çevirebileceklerinin daha muhtemel olmasının Blair’in fikirleri olduğunu belirtti. Fakat eski başbakan bu söylemleri kabul etmedi.
Tony Blair’in Brüksel’e gitmesi Theresa May’in sert tepkisine sebep olmuştu. Kendisinin AB ile İngiltere’nin çıkarlarını ön plana çıkaran bir anlaşma için mücadele verdiğini belirten May, “Ancak bu süreci kendi siyasi çıkarları için sabote etmek isteyen çok sayıda kişi var. Kinci bir referandumu savunarak bizim yürüttüğümüz müzakerelerin altını oyması, bir zamanlar oturduğu makama ve İngiliz halkına hakarettir.” şeklinde demeç verdi. Blair’in amaçlarının İngiliz hükümetine karşı bir ayaklanma olduğunu da vurgulamıştı. Fakat Blair tüm bunları reddedip halkını düşündüğü için sessiz kalmadığını BBC’de Andew Neil ile yapmış olduğu röportajda da belirtti.
Tony Blair: “50-50 Oranı İkinci Brexit Referandum Şansı “
İngiliz Eski Başbakanı Tony Blair, 24 Ocak Perşembe günü Irish Times’a yaptığı açıklamada, ikinci bir Brexit referandum şansının şimdi yüzde 50’den büyük olduğuna inandığını belirtti. Brexit olayına bakıldığı zaman seçeneklerin çok zor olduğunu ve İngiltere’nin ikinci bir referandum yapması gerektiğini vurgulayan Blair, hükümetin seçim yapması gerektiği noktada sadece iki seçeneğe sahip olduğunu savunmakta. İlk seçeneğin Brexit’i kenara bırakıp Avrupa ile ilişkilerini sağlamlaştırmaya çalışacağı; diğer seçeneğin ise tamamen Brexit’e uygun kararlar alıp ilişkilere zarar vereceği yönünde kararlar alacağına inandığını söyledi. Blair, Brexit teklifinin parlamento da çoğunluk oyunu alamayacağına ve kendi içerisinde bile kararsızlık yaşayan İngiliz Parlamentosu’nun kilitlendiğini düşünüyor.
İngiltere’nin kendi içerisinde yaşamış olduğu problemler ardı ardına sürmektedir. 2020 yılı İngiltere için kritik bir dönemin habercisi olmakla beraber, Avrupa’nın da uzun süreli ortağını kaybedip kaybetmeyeceğinin belirlenmesinde büyük bir rol oynayacaktır. Theresa May için Brexit kararı zorlayıcı fakat halledilebilir olacağı belirtilse de halk arasında ikinci bir referandum söylemleri gün geçtikçe artmaktadır.
Yazı – Büşra Nur BULUN (EuroPolitika Araştırma Ekibi)
