POLITICO, AB çevresindeki protestoların borçlar, fiyat baskıları, aşırı hava koşulları ve ucuz ithalatla ilgili ortak şikâyetleri yansıttığını tespit etti.
Hanne Cokelaere ve Bartoz Brzeziński
Avrupa Birliği’ni kasıp kavuran çiftçi protestoları siyasi liderleri şaşırtmış olabilir. Ancak kav kuruydu ve huzursuzluğun kontrol edilemeyen bir yangın gibi yayılması için gereken tek şey bir kıvılcımdı.
Çiftçiler yıllardır borç yükü altında eziliyor, güçlü perakendeciler ve zirai ilaç şirketleri tarafından sıkıştırılıyor, aşırı hava koşullarından yıpranıyor ve ucuz yabancı ithalat nedeniyle zarar görüyor; üstelik tüm bunlar büyük oyuncuların lehine olan bir sübvansiyon sistemine güveniyor.
Ukrayna’daki savaş durumu daha da kötüleştirdi. Buğday gibi mahsullerin fiyatlarındaki artışın kısa ömürlü olduğu ortaya çıktı. Ve Rusya’nın saldırganlığı ticaret akışını artırarak arz fazlalığına neden oldu.
Geçen yılın ilkbaharında sokaklara çıkan ve sınır geçişlerini engelleyen ilk kişiler Polonyalı çiftçilerdi. Ancak bu POLITICO infografikte de görüldüğü gibi gösteriler Almanya ve Fransa gibi ülkelere yayıldı.
AB’li Çiftçiler Sokağa Döküldü
Öfkeli çiftçiler, Polonya genelinde iki saatlik bir protesto eyleminden Paris’in birkaç gün süren “kuşatmasına” kadar, yılın başından bu yana AB çapında protestolar başlattı.
Birçoğu AB düzenlemelerinin zorlayıcı olmasından, yüksek maliyetlerden ve düşen gelirlerden şikâyetçi. Ancak şikâyetleri ülkeler arasında ve ülkeler içinde farklılık gösteriyor.
Protestolar doğudan batıya AB’yi sardı.
Bu harita bu yılki protestoların yerlerini gösteriyor. Çiftçilerin dile getirdiği şikâyetlerin ayrıntılarını görmek için her bir işaretçinin üzerine gelin.
Çiftçilerin başlıca kaygıları ülkeden ülkeye değişiyor: Almanya’da hükümetin dizel sübvansiyonlarındaki kesintilere karşı protestolarından Fransızların, serbest ticaret anlaşmalarına ve kârlılıklarını düşürdüğünü söyledikleri çevre kurallarına karşı protestolarına kadar.
Ancak ortak şikâyetler de var; enerji ve girdi fiyatlarındaki artışlar ve çiftçilerin çoğu ürünü için aldıkları fiili fiyatlardaki çöküş.
POLITICO’nun analizi, çiftçilerin kar paylarının yalnızca ürünlerinin getirdiği fiyatlarda değil, aynı zamanda üretim maliyetlerinde de ani yükseliş ve düşüş nedeniyle nasıl sarsıldığını gösteriyor.
11 AB ülkesinde çiftlik kapısındaki fiyatlar, 2022’den 2023’e kadar %10’dan fazla düştü. Zeytinyağı talebindeki artışın da yardımıyla yalnızca Yunanistan ve Kıbrıs çiftçilerinin satış gelirlerinde buna karşılık gelen bir artış gördü.
Çiftçi, Sıkışmayı Hissetti
Çiftçilerin tarım ürünleri için aldıkları fiyatlar, 2022’de zirveye ulaştı ancak o zamandan beri düşüyor.
Eurostat verilerine göre 2022’nin üçüncü çeyreği ile 2023’ün aynı dönemi arasında ortalama yüzde 9’a yakın düşüş yaşandı. Ancak maliyetler de düştü.
Çiftçinin tarım ürünleri için aldığı fiyatlar ile bunların mal ve hizmet girdi maliyetlerinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde değişimi*:
Ancak çiftçilerin kazançları AB ülkelerinde farklı yönlerde gelişti. 2023 yılı üçüncü çeyreğinde tarım fiyatlarında 2022 yılının aynı dönemine göre yüzde değişim*:
Çoğu şey çiftçinin sektörüne bağlı: Tarımsal çıktı fiyatlarına ilişkin Eurostat endeksi, 2023 yılı boyunca tahıl ve süt gibi ürünlerin ortalama fiyatının düştüğünü, zeytinyağı ve patates fiyatlarının ise arttığını gösteriyor. 2015 temel yıllı tarımsal çıktı fiyat endeksi:
Orjinal makale: Europe’s farmer protests are spreading. Here’s where and why
Photo: Polish farmers’ demonstrations have spread to countries like Germany and France | Emmanuel Dunand/AFP via Getty Images
