EUROPolitika Dergisi Haberi | News
Dünya, Avrupa basınının gündeme taşıdığı Amerika Birleşik Devletleri’nin Danimarka işbirliğinde yaptığı casusluk faaliyeti ile çalkalanıyor.
Dinleme skandalına ilişkin istihbarat raporunu Danimarka Devlet Televizyonu (DR), İsveç Devlet Televizyonu (SVT), Norveç Devlet Televizyonu (NRK), Alman gazetesi Süddeutsche Zeitung, Alman kanalı NDR ve Fransa’dan Le Monde gazetesinin katkılarıyla hazırlanan araştırma haber olarak duyurdu.
O habere göre ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) Danimarka Askeri İstihbaratı (FE) ortaklığında Almanya Başbakanı Angela Merkel başta olmak üzere Fransa, İsveç, Norveç’ten üst düzey yetkili ile çok sayıda Avrupalı siyasetçiyi dinlemeye aldı. Dinlemelerin 2012-2014 arasında yapıldığı belirtiliyor.
Aslında dinlemeler konusunda ABD, temiz bir sicile sahip değil. ABD’nin Almanya Başbakanı Merkel’i dinlediği iddiası 2013 yılında ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) eski sistem analisti Edward Snowden’ın iddiasıyla da gündeme gelmişti.
Dünyada şok etkisi yaratan bu iddiayı Snowden’ın sunduğu belgelere rağmen ABD kabul etmemişti. İddiaların ardından Snowden Rusya’ya sığındı. ABD ile Almanya arasında ise İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez böylesine derin bir kriz baş gösterdi.
Yapılan görüşmeler, diplomasi trafiğiyle çözüme kavuşturulan kriz, yıllar sonra Danimarka basının ortaya çıkardığı bir raporla yeniden gündemde. Ancak bu kez iddialar farklı bir boyut kazandı ve kriz Avrupa için daha da derinlik kazandı. Çünkü bu kez ABD’nin dinlemesine Danimarka’nın aracılık ettiği üzerinde duruluyor.
Yani Amerika Birleşik Devletleri Avrupa’daki müttefiklerini dinlerken başka bir Avrupa devleti aynı zamanda Avrupa Birliği üyesi olan Danimarka’dan yardım aldı.
Rapora göre ABD Ulusal Güvenlik Ajansı NSA, dinlemeler için Danimarka’nın sualtı kablolarından faydalandı. İki ülke arasında özellikle Rusya ve Çin’i izlemek için 90’lı yılların sonunda Kablo Anlaşması yapıldığı ifade ediliyor. Danimarka’nın işte bu anlaşma kapsamında topraklarından ve karasularından geçen internet, telekomünikasyon kablolarındaki bilgilere Amerika’nın erişimine izin verdiği belirtiliyor.
İddiaya göre Danimarka Askeri İstihbaratı, Amerika’nın Avrupalı siyasetçileri Dunhammer adını verdiği bir operasyon ile takip ettiğini fark etti ve buna ilişkin de 2015 yılında bir rapor hazırladı ancak rapor paylaşılmadı.
DİNLEME İDDİALARI NASIL YANKILANDI
Skandalın ardından Almanya, konuyu basında yer alan haberlerden öğrendiğini duyurdu. Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron konuya ilişkin ABD’den açıklama beklediklerini ifade ettiler.
Fransa’nın Avrupa Bakanı Clement Beaune, “AB’deki ortağımız olan Danimarka’nın Amerikan servisleriyle iş birliğinde hata yapıp yapmadıklarını görmemiz gerekiyor.” dedi.
Norveç Savunma Bakanlığı ise ABD büyükelçiliği ile bir görüşme yaptı. Savunma Bakanı Frank Bakke-Jensen görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamada “Büyükelçiliğe müttefikler üzerinde casusluk yapmanın gereksiz ve kabul edilemez olduğu açık bir şekilde ifade edildi.” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova sosyal medya paylaşımı dikkat çekiciydi. Zaharova yaptığı paylaşım ile dinlendiği iddia edilen ülkelere gönderme yaptı ve paylaşımında “İsviçre, Norveç, Fransa ve Almanya; ABD-Danimarka ikilisinin onlara edepten uzak bir şeyler yaptığını fark etmemiş olamazlar. Ama dargın ülkeler henüz şikayetlerini nasıl formüle edileceğini de çözemediler” ifadelerine yer verdi.
Danimarka Savunma Bakanı Trine Bramsen ise, “Müttefiklerin sistematik olarak dinlenmesi kabul edilemez” dedi.
MÜTTEFİKLER ARASINDA GÜVEN KRİZİ
Bu dinleme iddiaları başta Avrupa Birliği üyeleri olmak üzere NATO müttefikleri arasında güven krizine neden oldu. Ortak paydada birleşen ülkeler arasındaki bu krizin giderilememesi ülkeler arasında siyasi, askeri, diplomatik ve ekonomik olmak üzere bir çok alanda yapılan işbirliğine gölge düşürebilir.
Ülkeler arasında süren diplomasi trafiğiyle konuya ilişkin iddiaların netlik kazandırılması beklenirken, dinlendiği iddia edilen Avrupa ülkeleri bir yandan da dinlemelere karşı güvenlik önlemi arayışında. Uzmanlar ülkelerin kendi geliştirdikleri teknoloji ve cihazları kullanmalarının bu dinlemeleri önlemede etkili olacağı görüşünü taşıyor.
EUROPolitika Dergisi | Haber Odası
Photo: Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, sanal ortak basın toplantısı düzenledi – © AP
