HABER
İlk olarak 16 Ekim’de Samuel Paty isimli bir öğretmenin öldürülmesiyle şaşkınlığa uğrayan Fransız halkı, 29 Ekim’de Nice kentinde düzenlenen ve üç kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırıyla birlikte büyük bir şoka girdi.
Fransa, 13 gün arayla yaşanan cani saldırıların yaralarını sarmaya çalışıyor. Paris’in kuzeybatısında bulunan Conflans Sainte-Honorine kenti, 16 Ekim’de Samuel Paty isimli 47 yaşındaki bir öğretmenin cinayeti üzerine tüm dünyanın gündemine oturdu. Bölgeden aktarılan bilgilere göre “şüpheli görünümlü birinin” öldürülen Paty’nin okulu civarında görülmesi üzerine olay yerine polis çağırıldı. Polis bölgeye gelene kadar Paty, kafası kesilerek öldürülürken polisi tehdit eden zanlı ise vurularak öldürüldü. Adı Abdullah Anzorov olarak açıklanan ve Çeçen olduğu tespit edilen 18 yaşındaki saldırganın öldürülmeden önce polise tehditler savurduğu öğrenildi.
İfade özgürlüğü dersinde karikatür göstermişti
Fransız polisinin yürüttüğü soruşturmada, Paty’nin Ekim ayının başında ifade özgürlüğü konusu esnasında sınıfta Hazreti Muhammed hakkında bir karikatür gösterdiği için tehditler aldığı, cinayetinin de bu konuyla bağlantılı olduğu ortaya çıktı. Ancak öldürülen öğretmenin ders verdiği öğrencilerden birinin babası, France Inter gazetesine verdiği demeçte Paty’nin karikatürü göstermeden önce dileyen Müslüman öğrencilerinin sınıftan çıkmasına izin verdiğini ve öğretmenin “küçümseyen ve saygısız” bir tavrının olmadığını söyledi.
Polis, saldırının “terörist bir örgütle bağlantılı” olarak araştırıldığını belirtti. Anti-terörizm savcısı Jean-François Ricard, saldırganın telefonunda öldürülen öğretmenin bedeninin bir fotoğrafının ve saldırıyı kendisinin üstlendiğini belirten bir yazının bulunduğunu açıkladı.
Saldırının ardından bölgeye giden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, olayı “İslamcı bir terör saldırısı” olarak nitelerken Samuel Paty’nin “bir öğretmen olduğu ve ifade özgürlüğünü savunduğu” için öldürüldüğünü belirtti ve ülkesini bir araya gelmeye çağırdı. Macron, “Bütün ülke öğretmenlerinin arkasındadır. Teröristler Fransa’yı bölemeyecekler, gericilik kazanamayacak. Biz ise harekete geçeceğiz” diye konuştu.
Fransız lider Macron, öldürülen öğretmen Paty’nin cenazesinde
İnternet üzerinden tehdit kampanyası düzenlenmiş
Macron’un ziyaretinden sonra soruşturma kapsamında 9 kişi gözaltına alındı. Bu kişiler arasında saldırganın büyükannesi, büyükbabası, annesi, babası ve 17 yaşındaki erkek kardeşi de var. Saldırganın geçtiğimiz Mart ayında Fransa’da 10 yıl geçerli yerleşme izni aldığı ve Fransız istihbaratı tarafından bilinmediği de elde edilen bilgiler arasında. Savcı Ricard, okul öğrencilerinden birinin velisi tarafından öldürülen öğretmenin okuldan atılması için online bir kampanya düzenlendiğini, bu kampanya dâhilinde Paty’nin ismi ve okulun adresinin internette açık şekilde paylaşıldığını ve Paty’nin İslam dinine “hakaret ettiğinin” söylendiğini belirtti.
Fransız halkı sokaklara döküldü
Samuel Paty’nin öldürülmesinin ardından Fransız halkı hem Paty’i anmak hem de öğretmenlerine destek olmak için sokaklara döküldü. Koronavirüs pandemisine rağmen bir araya gelen binlerce eylemci, “Ben bir öğretmenim” ve “Ben Samuel Paty’im” ifadeleri içeren pankartlar taşıdı. Fransa Başbakanı Jean Castex de başkent Paris’te düzenlenen eylemlere katıldı. 2015 yılında yine Hazreti Muhammed’in bir karikatürünün paylaşılması üzerine saldırıya uğrayan Charlie Hebdo karikatür dergisi de ifade özgürlüğüne dikkat çekerek eylemlere desteğini açıkladı.
Saldırıların üzerine Fransa’da yeniden laiklik ve İslamofobi tartışmaları gündeme gelirken hükümetin “BarakaCity” ve “Fransa’da İslamofobi Karşıtı Kolektif” (CCIF) gibi sivil toplum örgütlerinin kapatılacağına ve “radikal dini inanışa sahip” 231 kişinin ülkeden kovacağına yönelik açıklaması bu tartışmaları alevlendirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan sert çıkış
Fransa’nın “radikal İslam’la mücadele” adına attığı adımlar ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tepkisini çekti. Fransız liderin bir süre önce İslamiyet’i “kriz içinde olan bir din” olarak tanımlaması, ülkesinin İslamiyet’i “yeniden yorumlayacağı” şeklindeki ifadeleri ve Paty’nin öldürülmesinden sonraki açıklamaları, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından oldukça sert karşılandı. Kayseri’de AK Parti’nin 7. Olağan İl Kongresi’nde konuşan Erdoğan, burada Macron için “zihinsel noktada bir tedaviye ihtiyacı var” ifadelerini kullanırken “İnanç hürriyetinden, inanç özgürlüğünden anlamayan ve kendi ülkesinde yaşayan milyonlarca farklı inanç mensubu insanlara bu şekilde davranan bir devlet başkanına başka ne denilebilir!” şeklinde konuştu. Fransız lider, “Karikatürlerimizden vazgeçmeyeceğiz” demişti. Erdoğan’ın ifadeleri üzerine Fransa, Ankara Büyükelçisi’ni geri çağırdı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Fransız ürünlerinin boykot edilmesi için çağrıda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Macron’a yönelik sözleri Avrupalı liderlerin birçoğundan büyük tepki çekerken en sert tepki, Fransız karikatür dergisi Charlie Hebdo’dan geldi. Erdoğan’ı uygunsuz bir şekilde kapağına taşıyan dergi Türkiye’den çok büyük tepki çekerken dergiye yönelik yasal işlem başlatılacağı açıklandı.
Yaralar sarılamadan yeni bir saldırı
Türkiye-Fransa arasında yaşanan gerginliğin birçok Müslüman ülkeye yayılmasıyla birlikte konu uluslararası alanda önemli bir tartışma konusu haline geldiği sırada Fransa ikinci bir saldırıyla çalkalandı. Fransa’nın Akdeniz kıyısında bulunan Nice şehri, 29 Ekim Perşembe günü sabahının erken saatlerinde korkunç bir saldırıya sahne oldu.
Adının İbrahim İssaoui olduğu öğrenilen 21 yaşındaki Tunuslu, şehrin merkezinde bulunan Notre-Dame bazilikasında biri bazilika görevlisi olmak üzere 3 kişiyi öldürdü, ardından olay yerine gelen polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi ve tutuklandı. Saldırganın yakın zamanda İtalya üzerinden Fransa’ya geldiği öğrenildi. Terörle mücadele savcısı Jean-François Ricard, saldırganın 3 adet bıçak, 2 telefon ve 1 Kur’an-ı Kerim kopyası taşıdığını belirtti.
Yürütülen soruşturmada saldırganın harekete geçmeden önce yarım saat boyunca bazilikada beklediği, daha sonra ilk olarak görevliyi, ardından bazilikada bulunan iki kadını bıçakladığı ortaya çıktı. Polis saldırganın tek başına hareket ettiğini açıkladı, ancak soruşturma anti-terörizm savcılığı tarafından yürütüldü.
Macron, saldırının ardından Nice’te
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, olay yerine gerçekleştirdiği ziyaret sırasında ülke içinde terörle mücadele için konuşlandırılan asker sayısının 3 binden 7 bine çıkarıldığını, böylelikle özellikle dini mabetlerin korunmuş olacağını belirtti. Fransa’da son iki haftada gerçekleşen ikinci saldırının ardından Macron, ülkesinin “değerleri ve özgürlüğü” yüzünden saldırılara maruz kaldığını, ancak “pes etmeyeceklerini” belirtti.
Oğuzhan SABUNCU | Haber | EUROPolitika Dergisi Editör Yardımcısı
