Anketler, milyonlarca belirsiz seçmenin bir sonraki Birleşik Krallık seçimlerine karar verebileceğini gösteriyor.
By Dan Bloom
KIDSGROVE, İngiltere – Jonathan Gullis yarı dolu topluluk salonuna gururla “Ben çukurlara takıntılı hale gelmeye başladım” diye duyuruyor. “Önümüzdeki 12 ay boyunca hayatım bu olacak… Nişanlım gerçekten çok heyecanlı.”
Staffordshire Kidsgrove’daki Victoria Hall’da küçük bir disko topunun altında duran Tory Milletvekili, bir belediye binasını düzenliyor. Konut sakinlerinin sorularına makineli tüfek tarzında yanıtlar veriyor – barınma konusunda (daha fazlasına ihtiyacımız var), tren bileti gişelerinin kapatılması (kötü fikir) ve bir Motocross pisti için yerel planlar (belki lazım, belki değil).
Yaşlı annesinin kanserinden, küçük kızının COVID-19 salgını sırasındaki doğumuna kadar ailesinden bahsetmeye devam ediyor. İlginç bir şekilde, Birlik bayrağı pankartında kendi adını (ve yüzünü) taşıyor ancak temsil ettiği Muhafazakâr Partinin adını taşımıyor.
Başka bir deyişle Gullis her oy için mücadele ediyor. Stoke-on-Trent North’taki 2019 zaferi, İşçi Partisi’nin koltuğu üzerindeki 69 yıllık kontrolüne son verdi. Ancak o zamandan bu yana Muhafazakâr Parti anketlerde 20 puan geriye düştü. Marjinal bir koltukta mücadele eden her Tory milletvekili, bir şansa sahip olmak için partisinin ulusal performansını geride bırakması gerektiğini biliyor.
Ancak genel seçimlerden bir yıl önce, bir milletvekilinin belediye binası etkinliğine katılan türdeki insanlar, dikkatin odaklanacağı tamamen yanlış kalabalık olabilir. 25 katılımcının neredeyse her biri, nasıl oy kullanacaklarına zaten karar verdiklerini söylüyor.
İngiltere’nin Orta-Batı ve Orta-Doğu kesimlerinde İşçi Partisi’nin Muhafazakâr Parti’ye dönüştüğü koltuklardaki sıradan işyerlerini bir hafta boyunca gezmek farklı bir hikâye anlatıyor.
Kararsızlar
Aylardır Muhafazakâr milletvekilleri, anketlerin henüz karar vermemiş milyonlarca seçmeni gölgede bırakması nedeniyle İşçi Partisi’nin artan liderliğinin göründüğü gibi olmadığını özel olarak vurguladı. Kararsızları yenmenin, Tory’nin toparlanmasının anahtarı olacağını savunuyorlar.
YouGov’un son anketinin İşçi Partisi’ne 20 puanlık bir üstünlük sağladığını ancak yalnızca bir kez “bilmiyorum” ifadesinin çıkarıldığını belirtiyorlar; seçmen niyetini bildirirken standart endüstri uygulaması.
Öte yandan ham veriler, İşçi Partisi’nin yüzde 32’ye, Muhafazakar Parti’nin yüzde 17’ye, “bilmiyorum”un yüzde 17’ye ve insanların ise hiç oy vermeyeceğini söyleyenlerin yüzde 12’ye ulaştığını gösteriyor. Yani muazzam sayıda oy hâlâ alınabilecek durumda.
Partizan olmayan More in Common adlı düşünce kuruluşunun anketlerini ve odak gruplarını denetleyen eski Tory özel danışmanı Luke Tryl, İşçi Partisi’nin liderliğinin hâlâ çok büyük olduğunu belirtiyor. Yarın seçim olsa İşçi Partisi’nin çoğunluğu kazanacağını söylüyor. Ancak “gerçekten istikrarsız bir seçmen kitlemiz var; insanlar eskisinden çok daha az yerleşik durumdalar” diye ekliyor. İşçi Partisi’nin şu anda “varsayılan olarak kazandığına” inanıyor çünkü “insanlar Muhafazakârları sevmiyor.”
Kararsızların tam olarak nereye gidecekleri veya oy verip vermeyecekleri büyük bir bilinmez.
More in Common’ın verileri, nasıl oy kullanacaklarını bilmediklerini söyleyenlerin çoğunun, bir taraf seçmeye zorlandıklarında İşçi Partisi’nden (yüzde 15) ziyade Muhafazakârları (yüzde 22) seçeceğini gösteriyor ve nihai sonuçta yaklaşık iki puanlık bir fark yaratıyor.
Photo: Ian Forsyth/Getty Images
Tryl, “‘Bilmiyorum’u, ekonomiye ve NHS’deki[1] iyileşmeye bağlı olarak İşçi Partisi’nin liderliğindeki bir miktar daralmayla birleştirirseniz, o zaman gelecek yıl oynanabilir” diyor. “Fakat bu, Muhafazakar Parti için pek çok şeyin yolunda gitmesine bağlı.”
Saçmalıklardan ölesiye bıktım
Bir hafta boyunca Nottinghamshire, Derbyshire ve Staffordshire’daki (2019’da maviye[2] dönen eski İşçi Partisi seçim bölgelerindeki “Kızıl Duvar”ın önemli kısımları) küçük işletmeleri gezerken, bu kadar az kişinin hangi yöne oy vereceğine, hatta oy verip vermeyeceğine karar verdiğini söylemesi dikkat çekici.
Dudley’deki JJX Logistics nakliye firmasının kurucusu John Donovan, “Dürüst olmak gerekirse tüm saçmalıklardan bıktım” diyor. Uzun süredir Muhafazakar Parti seçmeni, hükümetin Kovid-19 salgınına verdiği tepkinin “şaşırtıcı” olduğunu ancak “gittiklerini ve kendilerini başka alanlarda hayal kırıklığına uğrattıklarını” söylüyor. Şunları ekliyor: “O Keir’den (İşçi Partisi lideri Starmer) hoşlanmıyorum… Onun sadece yerine getirilmeyen vaatlerle dolu olduğunu düşünüyorum.”
Stoke-on-Trent’te, animasyon stüdyosu şehrin yenilenmesinin sembolü olarak gösterilen 34 yaşındaki Daniel Waterman daha pragmatik. Kararsız çünkü İşçi Partisi’nin Jeremy Corbyn’in sol liderliğini takip ederek merkeze doğru ilerlemesi, iki ana parti arasındaki tercihi daha dengeli hale getiriyor. “Her iki tarafın da yapması gereken çok şey var” diye ekliyor.
Ayrıca çıkarcı olan 59 yaşındaki Christopher Nieper, eski tekstil merkezi Alfreton, Derbyshire’da kalan son büyük giysi fabrikasını işletiyor. “Bu kasabayı en iyi şekilde destekleyeceğini düşündüğüm şeyi yapacağım” diyor. Boris Johnson’ın 2019 liderlik kampanyasına 10.000 £ bağışladı çünkü “Brexit’i gerçekleştirme konusunda en iyi şansın onun olduğunu düşündüm.” Ancak “bunun ve tutulmayan seviye atlama vaatlerinin birleşimi bizi gerçekten hayal kırıklığına uğratan şeyler.”
Seçmenler ezilmiş ve hayal kırıklığı içinde
Kendini adamış bir Brexit yanlısı ve eski Johnson destekçisi olan Dudley Kuzey Milletvekili Marco Longhi de benzer şeyler söylüyor. İlerlemeye rağmen “Brexit’in faydalarını yerine getiremedik” ve “sınırlarımızın kontrolünü geri alamadık” diyor. Onların kontrolünü kaybettik.” Seçmenlerinin Brexit’in gidişatından dolayı kendilerini “ihanete uğramış” hissedip hissetmedikleri sorulduğunda şöyle yanıt veriyor: “Çoğu olmasa da önemli bir kısmı muhtemelen böyle hissediyor.”
Komşu Nuneaton’un Tory Milletvekili ve aynı zamanda Muhafazakarların başkan yardımcısı Marcus Jones, artan hayat pahalılığı nedeniyle “insanların yaralandığını ve hüsrana uğradığını” kabul ediyor ancak ilerlemenin “bazı ilk işaretlerini görmeye başladığımızda” ısrar ediyor.
Longhi şunu ekliyor: “Kapı eşiğinde duyduğum şu: ‘Muhafazakar Parti’ye oy vermemiz için bize bir neden verin.” Henüz İşçi Partisi’ne oy vermeye kesinlikle hazır değiliz. Ama eğer vaatlerde bulunmaya devam ederseniz ve yerine getirmezseniz, artık Muhafazakarlara oy vermeyeceğiz.’”
More in Commons adlı düşünce kuruluşundan Tryl, İşçi Partisi lideri Keir Starmer’a duyulan sevginin kesinlikle Midlands’te ortaya çıkmadığını söylüyor. “Odak gruplarındaki insanlarla konuştuğunuzda Muhafazakar Parti’nin desteğinin kanadığını doğruluyor” diyor. “Ama göremediğiniz şey İşçi Partisi’ne yönelik büyük bir coşku. Gerçekten ‘tüm evlerinizde bir çiçek hastalığı’ var.”
Başbakan Rishi Sunak’ın Mayıs ayında Muhafazakar Parti’nin yerel seçim kampanyasını başlattığını geleneksel kıyafetleriyle yeniden canlandıranların gördüğü Dudley’deki Black Country Yaşam Müzesi’nde, kimliği bilinmeyen bir gönüllü, Muhafazakar Parti hükümetini sert bir dille eleştiriyor.
Ancak Corbyn döneminde İşçi Partisi’ne oy vermiş bir solcu olarak, kendi partilerinin yeni görünümünden de aynı derecede etkilenmemişler. “Starmer yönetiminde İşçi Partisi’ne oy vermem” dediler. “O bir yalancı. Basının en ufak baskısında bile çöküyor. [Rupert] Murdoch’un partilerine gitmekle çok ilgileniyor.”
Uzun süredir İşçi Partisi’ne oy veren bir diğer isim, Nuneaton’da bir anaokulu işleten 56 yaşındaki Sarah Shilton, bir dahaki sefere çocuk bakımı politikalarına bağlı olarak merkezci Liberal Demokratları da değerlendireceğini söylüyor. Starmer’a karşı herhangi bir düşmanlığı yok ancak bunun yerine, ilk yıllara ilişkin endişelerinin genel olarak politikacılar tarafından göz ardı edildiğini düşünüyor: “Sormaları gerekiyor. Dinlemeleri gerekiyor.”
Photo 3: Politika konusunda hayal kırıklığına uğramış insanlardan defalarca aynı konular çıkıyor | Justin Tallis/AFP via Getty Images
Biddulph, Staffordshire’da, Lesley Caddesi’ndeki sandviç dükkanı sunucusu ömür boyu İşçi Partisi seçmeniydi ancak son yıllarda bu seçmene katılmayı bıraktı. 62 yaşındaki adam, “Bu konuyla gerçekten ilgilenmiyorum” diyor. “Her şeye olan inancımı kaybettim. Hepsi bükülmüş. Onlara neye inanacağımızı bilmiyoruz.”
Şehir merkezinde artık bir şey yok
Politika konusunda hayal kırıklığına uğramış insanlardan defalarca aynı konular çıkıyor: Milletvekillerinin bu işte sadece kendileri için olduğunu düşünüyorlar ve Westminster tarafından görmezden gelindiklerini düşünüyorlar. Bunların hiçbiri yeni değil, ancak Johnson’ın 2019 seçim vaadinde de belirtildiği gibi, acilen “seviye yükseltmeye” ihtiyaç duyan bölgesel İngiliz kasabalarında sonsuz bir şekilde tekrarlanıyor.
Dudley’de kalan birkaç geleneksel dükkândan birinde tezgahın arkasındaki kadın iç çekiyor: “Burada çalışmasaydım buraya gelmezdim. Artık şehir merkezinde hiçbir şey yok.”
Daha iyimser olan Jasroop Singh (20), yakın zamanda Dudley’nin 12. yüzyılda kurulan açık hava pazarında parfüm satmaya başladı. Fiyatların ucuz olduğunu ancak “biraz fazla sessiz” olduğunu söylüyor. TikTok’ta satış yaparak daha fazla para kazanıyor.
Muhafazakârların başkan yardımcısı ve eski bir kömür madencisi olan Ashfield Milletvekili Lee Anderson, topluluk kaybının sorumlusu olarak eski sanayilerin kapanmasını gösteriyor. “3.000 nüfuslu küçük bir köyde bir kömür madeni, bir fabrika, bir okul ve 12 barımız vardı” diyor. Sosyal kulüplerde bilardo, dart ve “Cuma, Cumartesi, Pazar üç perde” bulunacaktı.
Anderson’a göre sorun para değil. “Bütün gün ‘yaşam maliyeti krizi’ hakkında sızlanabilirsiniz” diyor, ancak “benim bölgemdeki insanlar artık Meksika’ya gemi yolculuklarına ve her şey dâhil tatillere gidiyor. İnsanlar bunu 20, 30 yıl önce hiç yapmadılar.”
Bunu Peak District’in diğer tarafındaki Biddulph kasabasında bir zamanlar 11 kasabın sonuncusu olan Michael Owen’a anlatın. 59 yaşındaki kendisini anarşist olarak tanımlıyor. 2019’da Tory’ye oy verdi. Artık değil. Aylık elektrik faturası 280 sterlinden 780 sterline çıktı ve “kötü bir hafta olduğunda maaşını alamayarak” dükkânı açık tutuyor. Elbette herkes kararsız değil. Owen’ın birkaç kapı ilerisinde, 75 yaşındaki Peter Williams, Wetherspoons barında öğle yemeğinde bira içiyor. Her zaman Muhafazakarlara oy verdi ve bir dahaki sefere de öyle yapacak. “Eğer oy vermezsen,” diye omuz silkiyor, “bir sorun olup olmadığını tartışamazsın.
Photo: Muhafazakâr milletvekillerine göre, kararsız seçmenlerin desteğini kazanmak Muhafazakâr Parti’nin toparlanmasının anahtarı olacak | Carl Court/Getty Images
Orijinal Makale: The most powerful people in Britain: The Undecideds
[1] National Health Service, (Birleşik Krallık) Ulusal Sağlık Sistemi
[2] Muhafazakâr Parti’nin rengi
